پرستاری از بیمار سکته مغزی در منزل
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز به دلیل انسداد یا پارگی یکی از شریان‌های مغزی متوقف شود. در این حالت، به دلیل کمبود خون حاوی اکسیژن، سلول‌های مغزی شروع به تخریب می‌کنند، که این فرآیند منجر به سکته مغزی می‌شود.
در زمان وقوع سکته مغزی، فرد ممکن است قادر به درک مستقیم اختلال در جریان خون نباشد و به جای آن، علائم متفاوتی را تجربه کند. برخی از افراد ممکن است دچار سردرد شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در صحبت کردن دچار مشکل شوند، که این می‌تواند منجر به احساس سردرگمی و گیجی شود.
علائم سکته مغزی یا TIA
مینی سکته مغزی یا TIA یک حالت موقتی است که در آن علائم سکته مغزی برای مدت کوتاهی ظاهر می‌شوند و سپس به طور خودبه‌خودی برطرف می‌شوند. این حالت به دلیل انسداد موقتی در یکی از شریان‌های خونی رخ می‌دهد.
علائم مینی سکته مغزی مشابه سکته مغزی است، به این معنی که ممکن است فرد تجربیات مشابهی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر مینی سکته مغزی با درد همراه باشد، ممکن است این درد به سرعت برطرف شود.
با اینکه مینی سکته مغزی به خودی خود خطرناک نیست، اما نباید نادیده گرفته شود. تقریباً یک سوم از بیمارانی که پس از یک مینی سکته مغزی درمان نمی‌شوند، در طی یک سال دچار سکته مغزی کامل می‌شوند.
آیا سکته مغزی گذرا یا TIA منجر به سکته مغزی بزرگ می شود ؟
سکته‌های مغزی گذرا لزوماً منجر به سکته‌های مغزی بزرگ نمی‌شوند، اما می‌توانند احتمال وقوع آن را افزایش دهند. خطر ابتلا به سکته مغزی پس از یک TIA در طی ۹۰ روز اول بین ۴ تا ۹ درصد است. اگر فرد تحت درمان قرار نگیرد، این خطر در طی ۵ سال آینده به حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. علاوه بر این، این افراد در معرض خطر بیماری‌های قلبی نیز قرار دارند.
درک علائم سکته مغزی
درک علائم سکته مغزی حیاتی است ، زیرا بخش‌های مختلف مغز، بخش‌های متفاوتی از بدن را کنترل می‌کنند. علائم سکته مغزی، که می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند، معمولاً به طور ناگهانی بروز می‌کنند و از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.
سرعت در درمان سکته مغزی بسیار مهم است؛ هرچه زودتر به بیمار رسیدگی شود، شانس بهبودی او بیشتر خواهد بود. بنابراین، شناخت علائم سکته مغزی برای ارائه کمک فوری بسیار حیاتی است. این علائم را می‌توان با استفاده از کلمه FAST به خاطر سپرد:
- صورت (Face) : افتادگی یک طرف صورت، دهان یا چشم می‌تواند نشانه‌ای از سکته مغزی باشد. فرد ممکن است قادر به لبخند زدن نباشد.
- بازوها (Arms) : فرد ممکن است قادر به بلند کردن هر دو بازوی خود نباشد یا در حرکت دادن یک یا هر دو بازو به دلیل ضعف یا بی‌حسی مشکل داشته باشد.
- لکنت زبان (Speech): ممکن است بیمار در صحبت کردن دچار مشکل شود، کلماتش نامفهوم و درهم باشد، یا نتواند به درستی صحبت کند یا متوجه حرف‌های دیگران شود.
- زمان (Time) : در صورت مشاهده این علائم ، بلافاصله با شماره اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
آگاهی از این علائم، به ویژه اگر با فردی که در گروه پرخطر قرار دارد (مانند افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا) زندگی می کنید ، بسیار مهم است.
سایر علائمی که باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:
- سردرگمی یا عدم پاسخگویی
- تغییرات ناگهانی در رفتار، به خصوص افزایش بی قراری
- مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی
- عدم تعادل و مشکل در راه رفتن
- سرگیجه
- سردرد شدید و ناگهانی بدون علت مشخص
- تشنج
- حالت تهوع یا استفراغ
نادیده گرفتن علائم سکته مغزی می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و غیرقابل جبران شود، از جمله ضربه مغزی، ناتوانی طولانی مدت و حتی مرگ.
در صورت مشاهده این علائم در خود یا دیگران، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، حتی اگر علائم برطرف شده باشند. مراجعه به بیمارستان و مشورت با متخصص سکته مغزی برای ارزیابی، آزمایش و درمان ضروری است.
داروهای ضد لخته فقط در اولین ساعات پس از شروع علائم سکته مغزی موثر هستند (قبل از استفاده از داروهای ضد لخته حتما با پزشک اورژانس مشورت کنید). درمان به موقع یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای کاهش خطر عوارض طولانی مدت و ناتوانی است.
عوامل افزایش دهنده سکته مغزی
سکته مغزی می‌تواند بر هر فردی تأثیر بگذارد، اما برخی عوامل وجود دارند که خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. شناخت این عوامل خطر می‌تواند در کاهش آسیب‌های ناشی از سکته مغزی و پیشگیری از آن کمک کننده باشد.
- سن : با افزایش سن، خطر سکته مغزی نیز افزایش می‌یابد، زیرا رگ‌های خونی تنگ‌تر و سفت‌تر می‌شوند.
- بیماری های پزشکی : شرایطی مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا می‌توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند.
- سبک زندگی : عاداتی نظیر سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و عدم پیروی از یک رژیم غذایی سالم، به رگ‌های خونی آسیب رسانده و احتمال سکته مغزی را بالا می‌برند.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی : افرادی که سابقه خانوادگی سکته مغزی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
- بارداری و استفاده از قرص های ضد بارداری : این شرایط می‌توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند، به ویژه در صورت وجود فشار خون بالا یا دیابت بارداری. مشاوره با پزشک در این زمینه ضروری است.
مراقبت های پس از سکته مغزی نیز بسیار مهم است :
- مراقبت دقیق از دوز و زمان‌بندی داروها و توجه به عوارض جانبی آن‌ها.
- درک و شناخت اثرات جانبی احتمالی پس از سکته مغزی.
- احتیاط در مصرف مکمل‌های غذایی، زیرا برخی از آن‌ها ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهند. همیشه قبل از مصرف، با پزشک خود مشورت کنید.
- توجه به جابه‌جایی و حرکت بیماران سکته مغزی.
- رعایت یک رژیم غذایی مناسب و مغذی برای بیمار.
- درک تأثیرات عاطفی و روانی سکته مغزی بر بیمار و خانواده‌اش.
این اطلاعات می‌توانند در فهم بهتر سکته مغزی و اقدامات لازم برای مراقبت و پیشگیری از آن کمک کننده باشند.
برای مراقبت از بیماران سکته مغزی در خانه، نکات زیر را در نظر بگیرید. این اقدامات می‌توانند به بهبودی بیمار و حفظ آرامش خانواده کمک کنند :
- تشویق بیمار به انجام تمرینات توانبخشی : بسیاری از بیماران پس از سکته مغزی با مشکلات حرکتی مواجه می‌شوند. تمرینات توانبخشی منظم می‌تواند به بازسازی عملکرد مغزی و بهبود حرکتی کمک کند.
- کمک موثر اما محدود : به بیمار فقط در صورت درخواست کمک کنید. انجام فعالیت‌های روزمره توسط بیمار به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند.
- مشورت با مددکاران اجتماعی و پزشک : مددکاران اجتماعی می‌توانند اطلاعات مفیدی در مورد پوشش بیمه و مراقبت‌های پس از ترخیص ارائه دهند.
- ایجاد تغییرات در خانه : برای کاهش خطر افتادن و افزایش ایمنی، با کاردرمانگر مشورت کنید. ایمن‌سازی محیط خانه و جلوگیری از شلوغی می‌تواند به بهبود بیمار کمک کند.
- ثبت عوارض جانبی داروها : داروهای تجویز شده برای بیماران سکته مغزی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. ثبت هرگونه علائم جدید پس از مصرف دارو و مشورت با پزشک ضروری است.
- توجه به عوارض جانبی احتمالی سکته مغزی : گاهی عوارض جانبی ممکن است ماه‌ها پس از ترخیص ظاهر شوند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرمعمول، با پزشک یا متخصص مغز و اعصاب تماس بگیرید.
- حفظ امید و صبر : بهبودی پس از سکته مغزی ممکن است زمان‌بر و نامنظم باشد. مهم است که در طول فرآیند بهبود، صبر و امید را حفظ کنید.
این راهنمایی‌ها می‌توانند به شما در ارائه مراقبت‌های بهینه به بیمار سکته مغزی در منزل کمک کنند.
این مرکز قادر به ارائه خدمات انتقال بیمار همراه با کارشناسان پرستاری و بیهوشی زیر نظر پزشک، بوسیله آمبولانس کد دار یا ساده به تمام نقاط تهران و اقصی نقاط کشور می‌باشد.