هیپرترمی یا گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی (Heat Stroke) یا هیپرترمی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ناشی از گرما است که به‌عنوان یک وضعیت اورژانسی شناخته می‌شود. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سیستم تنظیم دمای بدن، به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرمای شدید، انجام فعالیت‌های سنگین در هوای گرم یا ترکیبی از این عوامل، از کار بیفتد.
در این شرایط، بدن قادر به دفع گرمای اضافی نیست و دمای مرکزی بدن ممکن است به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد برسد. افزایش شدید دما می‌تواند آسیب جدی به اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب، کلیه و عضلات وارد کند و در صورت عدم درمان سریع، حتی منجر به مرگ شود.
خوشبختانه، با استفاده از خدمات ویزیت در منزل سهاطب، می‌توانید بدون نیاز به مراجعه حضوری و اتلاف وقت، پزشک متخصص را در کوتاه‌ترین زمان به خانه بیاورید. در بسیاری از موارد، اقدامات اورژانسی مانند تزریق سرم در منزل و تزریقات در منزل نقش حیاتی در کاهش دمای بدن و جلوگیری از عوارض جبران‌ناپذیر گرمازدگی دارند.
علایم گرمازدگی
نشانه‌های گرمازدگی ممکن است به‌سرعت پیشرفت کنند و هم علائم جسمی و هم روانی داشته باشند:
علائم جسمی:
-
پوست داغ، قرمز و خشک (عدم تعریق)
-
افزایش دمای بدن بالای ۴۰ درجه
-
نبض تند و ضعیف
-
تنفس سریع و سطحی
-
گرفتگی یا ضعف عضلات
-
سردرد شدید
-
حالت تهوع و استفراغ
علائم روانی و عصبی:
-
گیجی و آشفتگی
-
حرف زدن نامربوط یا رفتار غیرعادی
-
توهم یا بی‌خیالی غیرطبیعی
-
رخوت و بی‌حسی
-
تشنج و از دست دادن هوشیاری
نحوه تشخیص گرمازدگی
پزشک با بررسی علائم بالینی، اندازه‌گیری دمای بدن و ارزیابی علائم حیاتی، به تشخیص گرمازدگی می‌رسد. در صورت نیاز، آزمایش خون، آزمایش ادرار و تست عملکرد اندام‌ها برای بررسی آسیب احتمالی انجام می‌شود.
در کودکان نیز علائم مشابه بزرگسالان است، اما حساسیت آنها به گرما بیشتر بوده و سریع‌تر دچار این عارضه می‌شوند.
درمان گرمازدگی
گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی است و باید سریعاً درمان شود. اقدامات فوری شامل:
-
تماس با اورژانس (۱۱۵) یا مرکز سهاطب و درخواست آمبولانس خصوصی
-
انتقال بیمار به مکان خنک و سایه‌دار
-
خارج کردن لباس‌های اضافی
-
خنک کردن بدن با آب سرد، کمپرس یخ یا غوطه‌ور کردن در آب
-
تمرکز بر خنک کردن نواحی گردن، زیربغل و کشاله ران
-
استفاده از پنکه یا جریان هوا برای تسریع خنک‌سازی
-
ماساژ اندام‌ها برای بهبود گردش خون
-
دادن مایعات خنک (در صورت هوشیاری)
-
کنترل مداوم علائم حیاتی
توجه: اگر بیمار بیهوش شد یا دچار تشنج گردید، باید احیای قلبی-ریوی (CPR) در صورت نیاز انجام شود.
پیشگیری از گرمازدگی
-
نوشیدن آب و مایعات خنک در طول روز
-
پرهیز از قرار گرفتن در آفتاب بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر
-
استفاده از لباس‌های نخی، گشاد و روشن
-
پوشیدن کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی
-
استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF بالا
-
دوش آب خنک در روزهای بسیار گرم
-
پرهیز از فعالیت بدنی شدید در ساعات گرم روز
-
مراقبت ویژه از کودکان، سالمندان و بیماران قلبی یا کلیوی
درمان گرمازدگی در منزل با سهاطب
در صورتی که بیمار در منزل دچار گرمازدگی شود، باید همزمان با اقدامات اولیه، از خدمات پزشکی و پرستاری استفاده شود:
-
اعزام فوری پزشک در منزل برای بررسی و شروع درمان
-
انجام تزریق سرم در منزل جهت جبران مایعات و تنظیم الکترولیت‌ها
-
ارائه خدمات پرستاری در منزل و دارو درمانی برای کنترل تب و جلوگیری از شوک گرمایی
-
مراقبت از بیمار در منزل و پیگیری وضعیت بیمار تا پایدار شدن علائم
با سهاطب، حتی در شرایط اورژانسی مانند گرمازدگی، مراقبت تخصصی فقط یک تماس با شما فاصله دارد.