سایزهای سرنگ

سایزهای سرنگ

سرنگ یکی از پرکاربردترین ابزارهای پزشکی است که روزانه در مراکز درمانی، بیمارستان‌ها و حتی در مصارف خانگی برای تزریقات منزل و نمونه‌گیری‌ها استفاده می‌شود. انتخاب سایز مناسب سرنگ اهمیت بالایی دارد، زیرا دقت در تزریق دارو یا استخراج مایعات از بدن می‌تواند در موفقیت درمان بسیار مؤثر باشد. در این مقاله با سهاطب همراه باشید تا با انواع سایز سرنگ، ویژگی‌های آن و نکات مهم در انتخاب بهترین سرنگ برای نیازهای درمانی آشنا شوید. همچنین اگر مایل به انجام تزریق سرم در منزل بودید، سهاطب در سراسر کشور به صورت 24 ساعته آماده خدمت رسانی به هموطنان عزیز است.

سرنگ چیست ؟

سرنگ یک وسیله پزشکی است که برای تزریق دارو به بدن یا خارج کردن مایعات از بدن به کار می‌رود. این وسیله از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

• سیلندر (محفظه شفاف): جایی که مایع (مثل دارو یا خون) داخل آن نگه داشته می‌شود.
• پیستون: بخشی که با فشار دادن یا کشیدن آن، مایع وارد یا خارج می‌شود.
• در قسمت انتهای سرنگ معمولاً یک سرسوزن نصب می‌شود که بسته به نوع تزریق، اندازه و ضخامت آن متفاوت است.

کاربردهای اصلی سرنگ

• تزریق دارو (مثل واکسن یا انسولین)
• خارج کردن خون یا مایعات بدن (مثل خون‌گیری یا نمونه‌برداری)
• شستشو و تمیزکاری زخم‌ها
• تغذیه بیمار (در برخی شرایط خاص)

انواع سایز سرنگ

سرنگ‌ها بسته به میزان مایعی که در خود نگه می‌دارند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:

سرنگ‌های کوچک (1 تا 3 میلی‌لیتر)

• سرنگ 1 میلی‌لیتر: مناسب برای تزریقات دقیق مثل انسولین، واکسن یا داروهای حساس.
• سرنگ 2 تا 3 میلی‌لیتر: کاربرد در تزریقات عضلانی یا زیرجلدی برای داروهایی با حجم کم تا متوسط.

سرنگ‌های متوسط (5 تا 10 میلی‌لیتر)

• سرنگ 5 میلی‌لیتر: استفاده در تزریقات عضلانی عمیق یا داروهایی که نیاز به حجم بیشتری دارند.
• سرنگ 10 میلی‌لیتر: مناسب برای تزریقات وریدی یا تزریقات عضلانی با حجم بالا.

سرنگ‌های بزرگ (20 میلی‌لیتر و بالاتر)

• سرنگ 20، 30 یا 50 میلی‌لیتر: برای تزریقات حجیم، شستشوی زخم‌ها، تغذیه لوله‌ای یا خارج کردن مایعات بدن.

به طور کل هرچه سرنگ بزرگ‌تر باشد، کنترل دقیق دوز دارو سخت‌تر می‌شود. بنابراین برای تزریقات حساس بهتر است از سرنگ‌های کوچکتر استفاده شود.

برای اطمینان از تشخیص‌های دقیق بدون مراجعه به آزمایشگاه، خدمات آزمایش در منزل تهران پیشنهاد می‌شود.

انواع گیج (قطر) سرنگ

گیج سوزن (Needle Gauge) معیاری برای اندازه‌گیری قطر خارجی سوزن سرنگ است. در این سیستم اندازه‌گیری، قاعده‌ی مهم ” هر چه عدد گیج بزرگ‌تر باشد، قطر سوزن کوچک‌تر است.” وجود دارد. همچنین گیج سوزن نشان‌دهنده قطر سوزن است و تأثیر زیادی بر راحتی تزریق، سرعت خروج مایع و تجربه کلی بیمار دارد. انتخاب گیج مناسب بر اساس نوع دارو، محل تزریق و نیاز درمانی، برای انجام یک تزریق ایمن و مؤثر بسیار مهم است.

چرا انتخاب گیج مهم است؟

• نوع مایع تزریق‌شونده: مایعات غلیظ‌تر (مثل برخی داروهای روغنی) نیاز به سوزن ضخیم‌تر (گیج کمتر) دارند. مایعات رقیق‌تر از سوزن‌های نازک‌تر (گیج بالاتر) استفاده می‌کنند.
• محل تزریق: برای تزریقات زیرجلدی (مثل انسولین)، سوزن‌های باریک‌تر (گیج بالاتر) مناسب‌ترند. برای تزریقات عضلانی، معمولاً سوزن‌های ضخیم‌تر به کار می‌روند.
• کاهش درد بیمار: سوزن‌های نازک‌تر درد کمتری هنگام ورود به پوست ایجاد می‌کنند.

شماره گیج	کاربرد رایج
18 گیج	تزریق مایعات غلیظ یا خون‌گیری
21 گیج	تزریقات عضلانی استاندارد
25 گیج	تزریقات زیرجلدی (مانند انسولین)

طول سوزن سرنگ

طول سوزن سرنگ یکی از ویژگی‌های مهم در انتخاب سرنگ مناسب برای تزریق است و تعیین می‌کند که مایع دارویی به کدام لایه از بدن (زیر پوست، داخل عضله یا درون رگ) وارد شود. طول سوزن نیز به اندازه قطر آن در موفقیت تزریق مؤثر است.

• سوزن‌های کوتاه (0.5 تا 1 اینچ): برای تزریقات سطحی مثل واکسن‌های زیرجلدی.
• سوزن‌های بلندتر (1.5 اینچ): مناسب برای تزریقات عضلانی عمیق مثل تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای وریدی.
• در تزریقات عضلانی بزرگسالان معمولاً از سوزن‌هایی با طول 1 تا 1.5 اینچ استفاده می‌شود.
• طول سوزن بر حسب اینچ یا میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود.
• سوزن‌ها در طول‌های مختلفی از حدود 0.5 اینچ (13 میلی‌متر) تا 1.5 اینچ (38 میلی‌متر) تولید می‌شوند.
• طول سوزن باید با محل تزریق، ضخامت پوست و میزان چربی زیرپوستی بیمار هماهنگ باشد.

نوع تزریق	طول سوزن مناسب	توضیحات
تزریق زیرجلدی (Subcutaneous)	0.5 تا 0.625 اینچ	برای تزریق دارو به لایه چربی زیر پوست
تزریق عضلانی (Intramuscular)	1 تا 1.5 اینچ	برای رساندن دارو به داخل عضله
تزریق وریدی (Intravenous)	0.75 تا 1 اینچ	برای ورود مستقیم دارو به خون

برای توان‌بخشی بیماران، بهره‌گیری از خدمات فیزیوتراپی در منزل تهران و کاردرمانی در منزل می‌تواند فرآیند بهبودی را سرعت ببخشد و اثربخشی درمان را افزایش دهد.

مثال عملی:

• برای تزریق انسولین (زیرجلدی)، معمولاً از سوزن‌های کوتاه 0.5 اینچی استفاده می‌شود.
• برای تزریق واکسن (مثل آنفولانزا)، سوزن‌های 1 اینچی توصیه می‌شود.
• برای تزریقات عضلانی در بزرگسالان سنگین وزن، معمولا سوزن 1.5 اینچی نیاز است.

عوامل موثر در انتخاب طول سوزن

چند نکته در تعیین طول سوزن مناسب اهمیت دارد:

• محل تزریق (بازو، ران، باسن، شکم)
• اندازه بدن و میزان چربی بیمار (مثلاً افراد لاغر یا چاق)
• نوع دارو و سرعت جذب مورد نیاز
• سن بیمار (نوزادان، کودکان یا بزرگسالان)

درجه‌بندی سرنگ‌ها و نحوه خواندن آن

روی بدنه هر سرنگ خطوطی مشاهده می‌شود که برای اندازه‌گیری حجم مایع کاربرد دارند.

• هر خط معمولاً معادل 0.1، 0.2 یا 1 میلی‌لیتر است.
• دقت در خواندن این خطوط باعث می‌شود مقدار دقیق دارو تزریق شود.
• اشتباه در خواندن درجه‌بندی ممکن است منجر به دریافت دوز نادرست و بروز عوارض جانبی شود.

مثال عملی:
اگر باید 2.5 میلی‌لیتر دارو تزریق کنید، باید نوک مایع درون سرنگ دقیقاً بر روی خط 2.5 ml قرار بگیرد.

دریافت خدمات حرفه‌ای پرستار سالمند در منزل تهران می‌تواند آرامش را به خانواده‌ها بازگرداند.

تفاوت سی‌سی (cc) و میلی‌لیتر (ml) در سرنگ‌ها

در دنیای سرنگ‌ها و تزریقات، سی‌سی (cc) و میلی‌لیتر (ml) دو واژه‌ی متفاوت اما با معنای دقیقاً یکسان هستند. دانستن این نکته باعث می‌شود در اندازه‌گیری دوز داروها، پر کردن سرنگ و انجام تزریقات دچار اشتباه نشوید. سی‌سی (cc) و میلی‌لیتر (ml) دو واحد معادل هم هستند و هر دو برای بیان و اندازه گیری حجم مایعات استفاده می‌شوند.

1cc = 1ml

چرا پزشکان گاهی از “سی‌سی” استفاده می‌کنند؟
به دلیل عادت زبانی و سهولت در مکالمات روزمره، بسیاری از پزشکان از واژه “سی‌سی” به جای “میلی‌لیتر” استفاده می‌کنند، هرچند در علم پزشکی هر دو اصطلاح دقیقاً به یک معنا به کار می‌روند. اما در استانداردهای علمی و داروسازی مدرن، میلی‌لیتر (ml) اصطلاح رسمی‌تر است.

نحوه انتخاب سرنگ مناسب

انتخاب درست سرنگ یکی از نکات بسیار مهم در درمان‌های پزشکی و تزریقات است. انتخاب صحیح سرنگ بر اساس حجم دارو، نوع تزریق، ضخامت مایع و محل تزریق انجام می‌شود.

1. حجم مورد نیاز: سرنگ باید متناسب با مقدار داروی مورد استفاده انتخاب شود.
2. محل تزریق: برای تزریقات زیرجلدی سرنگ‌های کوچک‌تر و برای تزریقات عضلانی یا وریدی سرنگ‌های بزرگ‌تر مناسب هستند.
3. ویسکوزیته دارو: داروهای غلیظ‌تر به سوزن با گیج پایین‌تر (قطر بزرگ‌تر) نیاز دارند.
4. طول سوزن: بسته به عمق تزریق تعیین می‌شود و باعث می‌شود دارو دقیقاً به لایه‌ی مورد نظر بدن برسد.
5. راحتی بیمار: انتخاب سرنگ با گیج مناسب درد تزریق را کاهش می‌دهد.

رایج‌ترین سرنگ‌ها بر اساس کاربرد

نوع سرنگ	کاربرد
سرنگ 1 میلی‌لیتر	انسولین، واکسن‌های حساس
سرنگ 3 میلی‌لیتر	واکسن‌ها، داروهای عضلانی سبک
سرنگ 5 میلی‌لیتر	تزریقات دارویی عضلانی
سرنگ 10 میلی‌لیتر	تزریقات عضلانی یا وریدی با حجم بالا
سرنگ 20 میلی‌لیتر	نمونه‌گیری مایعات یا شستشوی زخم‌ها

نکات ایمنی هنگام استفاده از سرنگ

استفاده صحیح و ایمن از سرنگ‌ها اهمیت زیادی در جلوگیری از بیماری‌های عفونی و تضمین موفقیت‌آمیز بودن تزریق دارد. رعایت نکات زیر می‌تواند به حفظ سلامت بیمار و فرد تزریق‌کننده کمک کند.

استفاده از سرنگ استریل و یکبارمصرف 

• سرنگ‌ها باید کاملاً استریل و بسته‌بندی شده باشند.
• هر سرنگ و سوزن فقط برای یک بیمار و یک بار مصرف استفاده شود.
• استفاده مجدد از سرنگ می‌تواند باعث انتقال بیماری‌های خطرناکی مانند ایدز (HIV) و هپاتیت شود.

در مواقعی که نیاز به مراقبت ویژه در منزل احساس می‌شود، خدمات مراقبت ICU در منزل بسیار مؤثر است. همچنین، در شرایط خاص، می‌توان از تزریق خون در منزل تهران با اطمینان و ایمنی بالا بهره گرفت.

 

شستشو دستان خود قبل از تزریق

• شستن دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست، خطر آلودگی و عفونت را کاهش می‌دهد.

عدم استفاده از سوزن‌های شکسته یا تغییر شکل یافته 

• قبل از استفاده، سرنگ و سوزن را از نظر سلامت بررسی کنید.
• اگر سوزن خم شده یا شکسته باشد، حتماً آن را دور بیندازید و از یک سرنگ جدید استفاده کنید.

مراقبت ازمحل تزریق 

• محل تزریق باید تمیز و ضدعفونی شده باشد.
• بعد از تزریق، محل را با یک پنبه استریل یا چسب زخم بپوشانید.
• در صورت مشاهده التهاب یا عفونت در محل تزریق، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

مدیریت صحیح زباله‌های پزشکی

• سرنگ‌ها و سوزن‌های استفاده‌شده باید در ظروف مقاوم و غیرقابل نفوذ دور ریخته شوند.
• هرگز سرنگ‌های استفاده‌شده را در سطل زباله عادی نیندازید.

در صورت سوزن‌زدگی (Needle Stick) تصادفی

• محل آسیب را فوراً با آب و صابون بشویید.
• به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات پیشگیرانه (مثل آزمایش خون یا واکسن هپاتیت) انجام شود.

اگر در هر مرحله از بیماری یا روند درمان خود به خدمات پزشک در منزل نیاز داشتید میتوانید با مرکز تخصصی خدمات بالینی در منزل سهاطب تماس بگیرید تا در اسرع وقت پاسخگوی نیاز شما باشیم.