شکستگی استخوان (Fracture) یکی از شایع‌ترین آسیب‌های اسکلتی است که در پی وارد شدن فشاری بیش از توان تحمل استخوان، منجر به ترک، جدایی یا خرد شدن آن می‌شود. این نوع آسیب می‌تواند در هر سن و شرایطی رخ دهد؛ از کودکی که هنگام بازی زمین می‌خورد، تا سالمندی که با پوکی استخوان درگیر است یا ورزشکاری که به دلیل تمرینات سنگین دچار فشارهای مکرر می‌شود. بسته به محل و شدت شکستگی، اقدامات درمانی مختلفی از جمله گچ‌گیری یا آتل‌بندی در منزل ممکن است لازم باشد. در مواردی که آسیب جدی‌تر باشد، ارزیابی و مداخله توسط پزشک متخصص ارتوپد در منزل می‌تواند روند بهبود را سریع‌تر و ایمن‌تر پیش ببرد. آگاهی از علائم شکستگی و اقدام به‌موقع، نقش کلیدی در جلوگیری از عوارض و تسریع درمان دارد.
مهم‌ترین دلایل ایجاد شکستگی استخوان
شکستگی ممکن است در اثر یک حادثه شدید ناگهانی یا فشار مداوم و مزمن به استخوان ایجاد شود. مهم‌ترین عوامل شامل موارد زیر هستند:
-
تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع
-
آسیب‌های ورزشی و برخوردهای شدید
-
پوکی استخوان به‌ویژه در سالمندان
-
وارد آمدن فشار مکرر در ورزش‌های حرفه‌ای (شکستگی استرسی)
-
بیماری‌های متابولیک استخوان مانند استئوژنز ناکامل یا سرطان استخوان
انواع شکستگی استخوان
شناخت نوع شکستگی، اولین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب است. شکستگی‌ها معمولاً به یکی از دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
۱. شکستگی بسته (Simple Fracture)
در این حالت، استخوان دچار شکستگی شده ولی پوست اطراف آن سالم باقی مانده و زخم باز وجود ندارد.
۲. شکستگی باز یا مرکب (Compound Fracture)
استخوان شکسته، پوست را نیز پاره کرده و بیرون می‌زند. این نوع شکستگی بسیار خطرناک است و احتمال عفونت بالا دارد.
۳. شکستگی کامل (Complete Fracture)
استخوان به‌طور کامل به دو یا چند قطعه تقسیم می‌شود و نیازمند بی‌حرکتی کامل یا حتی جراحی خواهد بود.
۴. شکستگی ناقص یا ترک استخوان (Incomplete Fracture)
در این حالت، استخوان ترک برمی‌دارد اما کاملاً جدا نمی‌شود. بیشتر در کودکان یا افراد با تراکم استخوانی بالا دیده می‌شود.
۵. شکستگی جابجا شده (Displaced Fracture)
قطعات شکسته‌شده استخوان از محل اصلی خود خارج می‌شوند و نیاز به جااندازی یا جراحی برای تثبیت دارند.
۶. شکستگی مویی یا استرسی (Stress Fracture)
نوعی شکستگی ریز و مکرر است که معمولاً در نتیجه فشارهای مداوم روی استخوان (مانند دویدن‌های طولانی‌مدت) ایجاد می‌شود. تشخیص آن گاهی دشوار است.
علائم شکستگی استخوان
نشانه‌های شکستگی بسته به نوع، محل و شدت آن متفاوت است اما علائم رایج شامل موارد زیر هستند:
-
درد شدید و ناگهانی در محل آسیب
-
تورم، التهاب یا کبودی اطراف ناحیه
-
تغییر شکل یا کجی غیرطبیعی در اندام
-
کاهش یا از دست رفتن توانایی حرکت
-
حساسیت لمسی شدید
-
شنیده شدن صدای «ترق» در لحظه آسیب
در مواردی که شکستگی به‌صورت استرسی یا ترک‌دار باشد، درد ممکن است خفیف‌تر اما مداوم باشد و با فعالیت تشدید شود.
روش‌های تشخیص شکستگی استخوان
پزشک با معاینه بالینی و بررسی علائم ظاهری، مشکوک به شکستگی می‌شود. سپس از ابزارهای تصویربرداری برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود:
-
رادیوگرافی یا X-ray: اولین و رایج‌ترین روش تشخیص
-
سی‌تی‌اسکن (CT scan): برای بررسی شکستگی‌های پیچیده یا مناطق خاص مانند لگن
-
ام‌آر‌آی (MRI): در صورت مشکوک بودن به شکستگی‌های استرسی یا آسیب به بافت‌های نرم اطراف استخوان
در صورت عدم امکان مراجعه حضوری، می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل، ارزیابی اولیه و درخواست تصویربرداری در منزل را انجام دهید.
چگونه شکستگی استخوان درمان می‌شود؟
درمان شکستگی به شدت و محل آسیب، سن بیمار و سلامت عمومی بدن بستگی دارد. روش‌های رایج عبارت‌اند از:
گچ‌گیری (Casting)
روشی معمول برای ثابت نگه‌داشتن استخوان شکسته. کل ناحیه اطراف شکستگی توسط گچ پوشیده می‌شود.
آتل‌بندی (Splinting)
برای شکستگی‌های جزئی یا مواردی که ورم زیاد وجود دارد استفاده می‌شود. آتل ناحیه را از یک یا چند طرف بی‌حرکت می‌کند.
کشش (Traction)
در برخی موارد خاص مانند شکستگی ران یا لگن، استخوان‌ها توسط سیستم‌های کششی تراز می‌شوند.
جراحی (Open Reduction & Internal Fixation)
اگر استخوان دچار جابجایی شدید، خردشدگی یا شکستگی باز شده باشد، جراحی با قرار دادن پین، پیچ، یا صفحات فلزی ضروری خواهد بود.
فیزیوتراپی پس از گچ‌برداری
توان‌بخشی و بازیابی عملکرد اندام آسیب‌دیده پس از برداشتن گچ، مرحله‌ای حیاتی در روند بهبودی است. برای انجام فیزیوتراپی در منزل کافی است با مرکز سهاطب تماس بگیرید.
مراقبت در منزل برای بیماران دچار شکستگی
بیماران پس از ترخیص یا اتمام درمان اولیه، ممکن است نیاز به ادامه مراقبت‌های تخصصی در منزل داشته باشند. خدماتی مانند:
-
فیزیوتراپی در منزل برای بازیابی تحرک
-
گچ‌گیری یا باز کردن گچ در منزل
-
تزریقات و داروهای ضد درد و التهاب
-
تعویض پانسمان محل جراحی (در صورت وجود)
-
پرستاری از بیمار در منزل برای سالمندان یا افراد کم‌توان
در مواردی که رفتوآمد برای بیمار دشوار است، می‌توان از مشاوره پزشکی یا حتی تصویربرداری در منزل برای بررسی روند بهبود شکستگی بهره گرفت همچنین برای مراقبت از بیمار در منزل مرکز خدمات بالینی سهاطب آماده ارائه خدمات به هم وطنان عزیز در سراسر کشور است.
پیشگیری از شکستگی استخوان
هرچند همه شکستگی‌ها قابل پیش‌بینی یا اجتناب نیستند، اما بسیاری از آن‌ها به‌ویژه در سنین بالا یا در افراد با سبک زندگی پرتحرک، با اقدامات ساده قابل پیشگیری‌اند. حفظ سلامت استخوان‌ها و کاهش ریسک آسیب‌های فیزیکی، نیازمند ترکیبی از مراقبت‌های تغذیه‌ای، اصلاح سبک زندگی و بررسی منظم وضعیت تراکم استخوان است. برای کاهش احتمال شکستگی، به نکات زیر توجه داشته باشید:
-
حفظ تعادل بدن با انجام منظم ورزش‌هایی مانند یوگا و تمرینات تعادلی
-
مصرف کافی کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ها
-
شناسایی و درمان به‌موقع پوکی استخوان با مشاوره تخصصی
-
استفاده از تجهیزات ایمنی هنگام انجام ورزش‌های پرفشار
-
پایش دوره‌ای سلامت استخوان به‌ویژه در سالمندان و زنان پس از یائسگی
دریافت خدمات درمان شکستگی در منزل
اگر با شکستگی استخوان روبه‌رو شده‌اید و رفتوآمد به مراکز درمانی برایتان دشوار است، می‌توانید از خدمات تخصصی سهاطب به‌صورت کاملاً خانگی استفاده کنید. بسته به شرایط شکستگی، شدت آسیب و نیاز درمانی، تیم پزشکی سهاطب امکان ارائه خدمات زیر را در منزل شما فراهم می‌سازد:
-
ویزیت پزشک عمومی در منزل برای ارزیابی اولیه، بررسی علائم و صدور دستورات لازم
-
ویزیت پزشک ارتوپد در منزل برای بررسی تخصصی استخوان، شکستگی و ارائه طرح درمانی دقیق
-
گچ‌گیری یا باز کردن گچ در منزل برای افرادی که نیاز به تثبیت اندام آسیب‌دیده دارند
-
تزریقات در منزل شامل تزریق داروهای ضد درد یا آنتی‌بیوتیک‌ها پس از جراحی
-
فیزیوتراپی در منزل برای کمک به بازتوانی و جلوگیری از خشکی مفصل یا ضعف عضله
با استفاده از این خدمات، بدون نیاز به خروج از خانه، مراحل تشخیص، درمان و پیگیری شکستگی استخوان را به‌صورت ایمن و راحت طی می‌کنید. کافیست از طریق فرم درخواست خدمات یا تماس تلفنی با سهاطب، خدمت موردنظر خود را ثبت و در سریع‌ترین زمان ممکن خدمات لازم را دریافت کنید.