برق گرفتگی
برق‌گرفتگی به حالتی گفته می‌شود که جریان الکتریکی از بدن انسان عبور کرده و باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی مختلفی می‌شود. این وضعیت می‌تواند از یک شوک خفیف تا آسیب‌های جدی مانند سوختگی شدید، ایست قلبی، یا حتی مرگ متغیر باشد.مرکز خدمات بالینی در منزل سها طب در کنار شماست
علت برق گرفتگی بدن
- تماس مستقیم با سیم‌های برق دارای ولتاژ
- استفاده نادرست از وسایل برقی یا سیم‌های فرسوده
- قرار گرفتن در محیط مرطوب هنگام کار با برق
- برخورد با خطوط انتقال برق (مثلاً در حین کار ساختمانی)
- صاعقه‌زدگی
علائم برق گرفتگی
- احساس شوک یا گزگز در بدن
- انقباض شدید ماهیچه‌ها
- سوختگی در محل ورود و خروج جریان برق
- از دست دادن هوشیاری
- ایست قلبی یا مشکلات تنفسی
اقدامات اولیه در برق گرفتگی
- قطع جریان برق: در صورت امکان، ابتدا برق را از منبع اصلی قطع کنید.
- عدم تماس مستقیم با مصدوم: از وسایلی مانند چوب یا پلاستیک برای جدا کردن فرد از منبع برق استفاده کنید.
- بررسی علائم حیاتی: اگر فرد بیهوش است، نبض و تنفس او را بررسی کنید.
- احیای قلبی-ریوی (CPR): در صورت نیاز، عملیات احیا را شروع کنید.
- تماس با اورژانس (۱۱۵): هرچه سریع‌تر کمک پزشکی دریافت کنید.
پیشگیری از برق گرفتگی
- استفاده از تجهیزات ایمنی هنگام کار با برق
- خودداری از استفاده از وسایل برقی در محیط‌های مرطوب
- بررسی و نگهداری منظم سیم‌ها و کابل‌های برق
- آموزش نحوه برخورد با برق و رعایت نکات ایمنی
عوارض برق گرفتگی
عوارض برق‌گرفتگی بستگی به شدت و مدت زمان تماس با جریان برق، میزان ولتاژ و مسیر عبور جریان از بدن دارد. برخی از این عوارض ممکن است بلافاصله ظاهر شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بعد از چند ساعت یا حتی چند روز آشکار شوندو در بعضی موارد نیاز به پانسمان زخم در منزل وجود دارد
سوختگی‌های الکتریکی
- سوختگی سطحی یا عمیق در محل ورود و خروج جریان برق از بدن
- آسیب به بافت‌های داخلی (حتی اگر پوست آسیب نبیند)
- در موارد شدید، ممکن است نیاز به پیوند پوست یا قطع عضو با
مشکلات قلبی
- آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب)
- ایست قلبی ناگهانی
- احتمال بروز حمله قلبی حتی چند ساعت بعد از برق‌گرفتگی
مشکلات عصبی و مغزی
- بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها
- تشنج یا از دست دادن هوشیاری
- آسیب مغزی دائم (در موارد شدید)
- مشکلات حافظه، سردرد و گیجی
مشکلات عضلانی و اسکلتی
- انقباضات شدید عضلانی که می‌تواند باعث شکستگی استخوان شود
- درد و ضعف عضلانی طولانی‌مدت
آسیب به اندام‌های داخلی
- ممکن است جریان برق باعث آسیب به کلیه ها، ریه ها و سیستم گوارشی شود
- احتمال نارسایی کلیوی در موارد شدید
عوارض روحی و روانی
- اضطراب و استرس پس از حادثه
- ترس از برق و وسایل الکتریکی
- افسردگی یا تغییرات رفتاری
احساس برق گرفتگی در بدن نشانه چیست
احساس برق‌گرفتگی یا شوک الکتریکی در بدن معمولاً به‌صورت گزگز، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی یا لرزش ناگهانی در اندام‌ها تجربه می‌شود. این حالت می‌تواند نشانه مشکلاتی همچون موارد زیر باشد
۱. مشکلات عصبی
- نوروپاتی محیطی: آسیب به اعصاب محیطی که می‌تواند ناشی از دیابت، کمبود ویتامین یا بیماری‌های خودایمنی باشد.
- سندرم تونل کارپال: فشرده شدن عصب مچ دست که باعث احساس برق‌گرفتگی در دست‌ها می‌شود.
- سیاتیک: التهاب یا فشار بر عصب سیاتیک که می‌تواند در پاها حس برق‌گرفتگی ایجاد کند.
- ام‌اس (MS): بیماری خودایمنی که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار داده و باعث حس سوزن‌سوزن شدن یا شوک عصبی می‌شود.
۲. مشکلات مرتبط با کمبود ویتامین و مواد معدنی
- کمبود ویتامین B12: باعث ضعف عصبی و احساس برق‌گرفتگی در دست و پا می‌شود.
- کمبود منیزیم و پتاسیم: می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی، ضعف و احساس سوزن‌سوزن شدن شود.
۳. مشکلات جریان خون
- فشار خون پایین: کاهش جریان خون به اعصاب می‌تواند باعث احساس گزگز یا بی‌حسی شود.
- مشکلات عروقی: مانند تنگ شدن عروق که باعث کمبود خون‌رسانی به اندام‌ها می‌شود.
۴. استرس و اضطراب
- استرس و اضطراب می‌توانند سیستم عصبی را تحریک کرده و باعث احساس لرزش یا شوک عصبی شوند.
۵. مشکلات ستون فقرات
- فشار روی اعصاب گردن یا کمر (مانند فتق دیسک) ممکن است منجر به حس برق‌گرفتگی در دست‌ها یا پاها شود.
مراحل اولیه درمان خانگی برق گرفتگی دست
ارزیابی شدت آسیب
- اگر بی‌حسی، ضعف شدید، یا سوختگی عمیق دارید، به اورژانس مراجعه کنید.
- اگر فقط احساس سوزش خفیف یا کرختی دارید، می‌توانید درمان خانگی را انجام دهید.
شستن محل آسیب‌دیده
- دست خود را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید تا هرگونه آلودگی یا باقی‌مانده جریان الکتریکی از بین برود.
- از آب داغ یا یخ به‌طور مستقیم استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوست شود.
کمپرس سرد (برای کاهش التهاب و درد)
- یک کیسه یخ را در یک پارچه بپیچید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی محل آسیب قرار دهید.
- این کار را هر چند ساعت یک‌بار تکرار کنید تا التهاب کاهش یابد.
استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک (در صورت وجود سوختگی سطحی)
- اگر پوست دچار قرمزی یا سوختگی جزئی شده، از پمادهای ضدعفونی‌کننده مانند پماد تتراسایکلین یا نئوسپورین استفاده کنید.
- روی زخم را با یک گاز استریل بپوشانید تا از آلودگی محافظت شود.
نوشیدن آب و استراحت
- برق‌گرفتگی می‌تواند باعث ضعف بدن شود، بنابراین استراحت کنید و آب کافی بنوشید.
بررسی علائم تا ۲۴ ساعت بعداز برق گرفتگی
- اگر علائمی مانند تورم، بی‌حسی طولانی، تغییر رنگ پوست، ضعف، تنگی نفس یا درد قفسه سینه داشتید، فوراً برای ویزیت پزشک اقدام کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
- اگر سوختگی شدید یا تاول روی پوست ایجاد شده است.
- اگر احساس ضعف، گیجی، یا سردرد شدید دارید.
- اگر بی‌حسی دست پس از چند ساعت از بین نرفت.
- اگر برق‌گرفتگی با ولتاژ بالا بوده یا باعث از دست دادن هوشیاری شده است.
آیا برق گرفتگی خطر مرگ دارد
وقتی شخصی دچار برق گرفتگی می شود،عبور جریان الکتریکی از طریق بدن ممکن است وی را از هوش برده ،منجر به توقف تنفس و حتی ضربان قلب وی شود.
برق گرفتگی لحظه ای چیست
برق‌گرفتگی لحظه‌ای به حالتی گفته می‌شود که بدن برای مدت بسیار کوتاهی در معرض جریان الکتریکی قرار می‌گیرد. در این
نوع برق‌گرفتگی، تماس با برق به سرعت قطع می‌شود، بنابراین آسیب‌های ناشی از آن معمولاً کمتر از برق‌گرفتگی‌های شدید
و طولانی‌مدت است.
علل برق‌گرفتگی لحظه‌ای
- تماس ناگهانی با وسایل برقی بدون عایق مناسب
- لمس دوشاخ یا سیم برق فرسوده
- برخورد دست خیس با کلید برق یا پریز
- اتصال کوتاه در وسایل برقی معیوب
- استفاده از ابزارهای برقی در محیط مرطوب
اقدامات لازم پس از برق‌گرفتگی لحظه‌ای
- مشاهده علائم بدن: اگر احساس ضعف، تپش قلب، یا گیجی دارید، استراحت کنید.
- بررسی پوست: اگر سوختگی یا قرمزی مشاهده شد، آن را خنک کنید.
- در صورت درد یا علائم غیرعادی، به پزشک مراجعه کنید.
برق‌گرفتگی لحظه‌ای معمولاً خطرناک نیست، اما در برخی موارد می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود. اگر پس از برق‌گرفتگی دچار درد شدید، ضعف، بیهوشی یا تپش قلب غیرعادی شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
درمان برق گرفتگی چیست
- ۱:جدا کردن مصدوم از جریان برق با رعایت نکات ایمنی
- ۲:کنترل علائم حیاتی
- ۳:تماس با ۱۱۵ یا درخواست آمبولانس خصوصی
- ۴:پاهای مصدوم از سطح بدنش بالاتر قرار بگیرد
- ۵:گاهی برق گرفتگی با سوختگی همراه است. اگر سوختگی سطحی بود،موضع را با آب خنک شستشو داده و پانسمان
- کنید،اما اگر سوختگی عمیق بود مصدوم را بلافاصله به مراکز درمانی برسانید.
سوالات متداول
بعد از برق گرفتگی چه اتفاقی برای بدن می افتد؟
بعد از برق‌گرفتگی، بسته به شدت، مدت‌زمان تماس و میزان ولتاژ، تأثیرات مختلفی روی بدن رخ می‌دهد. این تأثیرات می‌توانند
فوری باشند یا ساعت‌ها و حتی روزها بعد ظاهر شوند.
در صورت مشاهده یک فرد دچار برق‌گرفتگی، چه اقداماتی باید انجام داد؟
خودتان را ایمن کنید (قبل از کمک کردن) ،فرد را از منبع برق جدا کنید ،وضعیت او را بررسی کنید و اگر مشکلی مانند سوختگی
یا بی‌حسی دارد، به پزشک مراجعه کند.
چرا بعد از برق‌گرفتگی احساس گزگز یا بی‌حسی در بدن داریم؟
احساس گزگز، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن بعد از برق‌گرفتگی معمولاً به دلیل آسیب به اعصاب محیطی رخ می‌دهد. جریان
الکتریکی هنگام عبور از بدن می‌تواند به بافت‌های عصبی آسیب بزند که باعث مشکلات حسی و حرکتی می‌شود.
آیا می‌توان با دست خالی فرد دچار برق‌گرفتگی را نجات داد؟
خیر! هرگز نباید با دست خالی فرد دچار برق‌گرفتگی را لمس کنید.